برخی از جراحان در مورد استفاده از مش و تامپون بینی بعد از عمل، نظرهای متفاوتی دارند. گروهی معتقدند با روش جراحی آنها، بعد از عمل نیازی به استفاده از تامپون نیست و برخی دیگر همچنان به استفاده از مش و تامپون بعد از اتمام جراحی بینی اصرار دارند. در این مقاله می خواهیم به این سوال پاسخ دهیم که مش و تامپون بینی چه کاربردی دارند و آیا استفاده از آنها الزامی است یا خیر؟ همچنین نکات مهم هنگام برداشتن مش و تامپون را برایتان آورده ایم.
تامپون بینی چیست؟
مش یا تامپون، یک تکه گاز استریل، پنبه فشرده شده یا فیتیله است، که پس از جراحی در حفرۀ بینی گذاشته می‌شود و انواع مختلفی دارد.
پس از جراحی و اتمام کار، پزشک تامپون را به پماد یا مواد خاصی آغشته می‌کند و به آرامی در بینی می‌گذارد. با فشار تامپون به دیواره‌های بینی و عروق خونی، خونریزی پس از جراحی کنترل می‌شود. استفاده از تامپون بعد از عمل بینی همچنین کمک می‌کند تا در روزهای اولیه پس از عمل، ترشحات بینی، خون و… جذب تامپون شوند.
نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که استفاده کردن یا نکردن و همچنین انتخاب نوع تامپون به سبک جراحی پزشک و شرایط بینی پس از عمل بستگی دارد. برخی جراحان معتقدند با روش جراحی آنها، زیباجو خونریزی چندانی پس از عمل نخواهد داشت و به همین دلیل نیازی به استفاده از تامپون و مش نیست. به این صورت راه تنفسی زیباجو کیپ و بسته نمی شود و از اولین روز بعد از عمل تنفس راحتی خواهد داشت. برای آشنایی با جراحانی که بعد از عمل بینی از تامپون استفاده نمی کنند کافیست روی دکمه زیر کلیک کنید.
انواع تامپون بینی
به طور کلی تامپون ها دو نوع دارند. برخی از آنها به صورت ساده یا معمولی، همان گاز یا پنبه استریل فشرده‌اند. اما نوع دوم را به تامپون مجرا دار و لوله دار می‌شناسند. از نظر اندازه هم تامپون‌ها به دو دستۀ «15 تا 30 سانتیمتری» و«مینی تامپون‌ها» تقسیم می‌شوند.
تامپون های معمولی چند روز اول بعد از عمل راه بینی را کاملا مسدود و تنفس را دهانی می‌کنند. اما تامپون های لوله دار و دارای مجرا، اندکی راه تنفس را باز نگه می‌دارند و به تنفس راحت تر کمک می‌کنند. انتخاب و استفاده از تامپون کاملا به تشخیص پزشک بستگی دارد. ممکن است بینی شما پس از عمل اصلا به تامپون احتیاج نداشته باشد.
تامپون ها از نظر جنس، به چهار گروه تقسیم می‌شوند:
- گاز استریل
- فوم
- پنبه استریل فشرده
- سیلیکون «نام تامپون سیلیکونی، اسپیلینت داخلی است.»
تقسیم بندی کلی نوع تامپون‌ها نیز به صورت زیر است:
- مجرادار
- لوله‌دار
- تامپون معمولی
تفاوت مش و تامپون در چیست؟
به طور کلی وسیله ای که جراح بعد از عمل در بینی فرد قرار می‌دهد را تامپون می‌گویند. جنس تامپون از گاز استریل، فوم، پنبه استریل فشرده یا سیلیکون است که در موارد متفاوت کاربرد دارند. مش و تامپون در اصل یکی هستند و هر دو یک کار را انجام می‌دهند.
اما برخی از پزشکان تفاوت آن را در اندازه می‌دانند. به طور کلی گازهای استریل بلند و سی سانتیمتری را اصولا تامپون می‌گویند و به تامپون‌های کوچکتری که طول کمتری دارند، مش گفته می‌شود.
ایروی بینی چیست؟
اصطلاح اِیر وِی (Nasal Airway)، به معنی راه هوایی بینی-حلقی است. اِیر وِی در عمل بینی، وسیله‌ای به شکل لوله است که راه تنفس بیمار را در حین بیهوشی باز نگه می‌دارد.
عضلات فرد در حین جراحی و در حالت بیهوشی، کاملا شل و بدون کنترل هستند. این موضوع باعث می‌شود که عضلات فک شل شده و زبان به سمت عقب برود. راه تنفس در این حالت مسدود می‌شود و لولۀ ایر وی، وظیفه دارد راه تنفسی را باز نگه دارد و از انسداد راه هوایی جلوگیری کند. لوله‌های ایروی، هم از طریق بینی و هم از طریق دهان، در حین جراحی به کار گرفته می‌شوند.
برای استفاده از ایر وی ابتدا جراح آن را به ژل محلول در آب آغشته می‌کند تا خشک نباشد و به آسانی و بدون جراحت در گلو و حلق بیمار قرار بگیرد. پس از رسیدن لولۀ ایر وی به حلق، قسمت بیرونی آن به کمک چسب، بر روی صورت ثابت و فیکس می‌شود تا تکان نخورد.
ممکن است شما بعد از عمل اندکی در قسمت گلوی خود احساس تورم و ناراحتی بکنید. (حسی مانند حس سرماخوردگی و گلودرد خفیف). این حس طبیعی است و اثرات قرار گیری لولۀ ایر وی در حلق و گلو است که خود به خود برطرف می شود.
آیا تامپون بینی پلاستیکی وجود دارد؟
بله. به تامپونی که از جنس سیلیکون باشد، اصطلاحا تامپون پلاستیکی می‌گویند. همانطور که گفتیم تامپون پلاستیکی یا سیلیکونی همان اسپیلنت داخلی بینی است. تفاوت این نوع تامپون با مدل معمولی علاوه بر جنس، در این است که معمولا دارای لوله ای باریک هستند که رد شدن هوا را ممکن می کند و باعث بسته شدن راه تنفس زیباجو نمی شود. در ادامه اسپیلنت داخلی و خارجی بینی را کمی بیشتر توضیح می دهیم. خواندن مقالۀ «اسپیلنت بینی» اطلاعات کافی را در این زمینه در اختیار شما قرار می‌دهد.
اسپیلنت داخلی بینی
تامپون سیلیکونی یا اسپیلنت، برای فرم گرفتن بهتر بینی و قطع خونریزی استفاده می‌شود و دارای لوله ای است که اندکی راه هوایی بینی را باز نگه می‌دارد. اسپیلنت داخلی با کمک دو بخیۀ جذبی کوچک، در داخل بینی و چسبیده به سپتوم (تیغۀ میانی) قرار می‌گیرد.
اسپیلنت بیرونی یا خارجی بینی
اصطلاح اسپلینت، بیشتر برای اسپیلنت بیرونی بینی به کاربرده می‌شود که جنس آن از سیلیکون است و نگهدارنده و محافظ فرم استخوان و غضروف بینی از بیرون می باشد.
اسپیلنت بیرونی که به آن گچ یا پلاستر بینی هم گفته می‌شود، نوعی آتل و پانسمان بیرونی برای بینی است. اگر پزشک نیاز ببیند، برای ثابت نگه داشتن استخوان، غضروف و تیغۀ میانی در جای جدید خود بعد از عمل، از اسپیلنت خارجی استفاده می‌کند.
چرا از مش یا تامپون در عمل بینی استفاده می‌شود؟
تامپون یا مش بینی، از چند جهت به شرایط عمل و دورۀ نقاهت کمک می‌کند. ابتدا در نظر داشته باشید که ممکن است گاهی بعد از جراحی بینی، اصلا نیاز به استفاده از تامپون نباشد. در واقع با توجه به وضعیت بینی و روش جراحی، پزشک تصمیم می‌گیرد که استفاده از تامپون لازم است یا خیر.
- مزیت اصلی استفاده از تامپون، جلوگیری از خونریزی است. تامپون به دیواره‌های بینی و رگ‌های عروقی فشار می‌آورد و جلوی خونریزی را می‌گیرد. در دوران نقاهت هم عدم مراقبت صحیح یا ضربه، ممکن است خونریزی احتمالی ایجاد کند که تامپون خونریزی را به خود جذب می کند.
- تامپون بینی با جذب ترشحات آلوده و خون، از ایجاد مشکلاتی مانند عفونت زخم‌ها پیشگیری می‌کند.
- تامپون از تشکیل هماتوم تیغۀ میانی بینی جلوگیری می‌کند. (هماتوم، تشکیل لختۀ خون، بین مخاط بینی و غضروف است که می‌تواند برای بهبودی مشکل ایجاد کند.)
- تامپون برای محافظت بینی در مقابل ضربه های کوچک احتمالی مفید است.
چند روز بعد از عمل بینی تامپون برداشته می شود؟
به طور کلی تامپون های ساده به تشخیص پزشک از یک تا سه روز در بینی قرار می‌گیرند، اما تامپون سیلیکونی یا اسپیلینت، ممکن است از چهار روز تا دو هفته در بینی باقی بماند و بسته به سرعت بهبودی، زمان برداشتن آن متغیر است. از طرف دیگر زیاد باقی ماندن تامپون در بینی، موجب عفونت می شود.
درواقع زمان دقیق برداشتن تامپون برای هر شخص متفاوت است. این مسئله مستقیما به نظر پزشک و وضعیت شما بعد از عمل بینی، بستگی دارد.
برداشتن تامپون بینی در خانه
برداشتن تامپون بینی، کاری تخصصی است و انجام آن در خانه و توسط شخص غیر متخصص اصلا توصیه نمی‌شود.
از طرف دیگر، بیرون کشیدن غیر اصولی تامپون ممکن است بسیار دردناک باشد و به بافت بینی صدمه برساند. هرگونه آسیب می‌تواند باعث ایجاد زخم، تورم و عفونت شود. در صورت شدید بودن آسیب، احتمال تغییر فرم نهایی بینی و خراب شدن نتیجۀ عمل وجود دارد.
بنابراین توصیۀ ما این است که اندکی صبوری کنید و برداشتن تامپون بینی را به متخصص و شخص آموزش دیده بسپارید.
نحوه برداشتن تامپون بینی:
اگر بینی شما در شرایط مطلوبی قرار دارد و آموزه‌های لازم و کامل را برای برداشتن تامپون دارید، با مجوز پزشک و راهنمایی متخصص، می‌توانید خودتان تامپون بینی را بردارید یا تعویض کنید. در ادامه مراحل برداشتن تامپون را خواهیم آورد، اما فراموش نکنید باید کاربلد باشید و از سمت پزشک مجوز انجام آن را داشته باشید.
- ابتدا باید یا کاملا دراز بکشید یا بر روی صندلی صورت خود را بالا بگیرید، تا هم تسلط کافی برای برداشتن تامپون داشته باشید و هم باقیماندۀ احتمالی ترشحات به سمت حلق برگردد.
- تامپون داخل بینی باید از قبل، مطابق با دستورالعمل پزشک و با کمک قطرۀ فنیل اِفِرین هیدروکلراید پنج دهم درصد «نازوفرین»، کاملا خیس باشد.
- پس از اطمینان از خیسی تامپون، به آرامی به کمک گیرۀ استریل، تامپون را اندکی از هر دو سوراخ بینی بیرون بکشید.
- آمادگی ورود احتمالی اندکی ترشح به حلق را داشته باشید و واکنش ناشیانه ای نشان ندهید.
- برداشتن تامپون باید به آرامی و با احتیاط صورت بگیرد و ترجیحا دهان برای تنفس راحت تر باز باشد.
- در نهایت تامپون را به طور کامل بیرون بکشید و از حرکت ناگهانی و بلند شدن فوری بپرهیزید.
- بلافاصله پس از برداشتن تامپون، نفس عمیق بکشید تا ترشحات باقی مانده به سمت حلق بروند.
آیا بعد از کشیدن تامپون می‌توان نفس کشید؟
تامپون به طور کلی تا چند روز اول، مسیر تنفس از راه بینی را می‌بندد. ممکن است پزشک شما از تامپونی استفاده کند که برای عبور هوا مجرا یا لوله داشته باشد، اما همچنان تنفس اصلی شما از راه دهان است. پس از برداشتن تامپون، قاعدتا مسیر اصلی تنفس از راه بینی باز می شود، اما تا مدتی باید همچنان از تنفس دهانی کمک بگیرید. زیرا اثر زخم و تورم تا مدتی باقی می‌ماند. بنابراین برای تنفس طبیعی از راه بینی کمی زمان بیشتر لازم است.
از سوی دیگر، تا چند روز پس از جراحی ممکن است ترشحات و اندکی خون در بینی وجود داشته باشد و در تنفس شما تاثیر بگذارد. باید کمی صبور باشید تا بینی بهبود بیابد و تورم آن رفع شود. همچنین با شست و شوی اصولی و مداوم، ترشحات بینی را رفع کنید تا مسیر تنفس بازتر شود.
عمل بینی بدون تامپون
به طور کلی می‌توان گفت استفاده کردن یا نکردن از تامپون بینی بعد از جراحی به تشخیص پزشک بستگی دارد. اما برخی جراحان از روش‌های جدیدی برای عمل بینی استفاده می کنند که در آن، از تامپون بینی استفاده نمی‌شود. یکی از روش‌های عمل بینی بدون تامپون روش پرزرویشن است که در آن کمترین آسیب ممکن به ساختار بینی وارد می شود و پس از اتمام جراحی نیازی به استفاده از تامپون نیست.
شما می توانید برای آشنایی با بهترین جراحان بینی به روش پرزرویشن و دریافت نوبت فوری ویزیت از آنها روی دکمه زیر کلیک کنید.
جراحی بینی بدون تامپون بهتر است یا با تامپون؟
استفاده از تامپون در عمل بینی رایج است و مزیت‌های خاص خود را دارد اما برخی از پزشکان در تکنیک‌های جراحی خود از تامپون استفاده نمی‌کنند. هم عمل بینی با تامپون می‌تواند مناسب و مفید باشد و هم جراحی بدون تامپون! در حقیقت همه چیز به شرایط بینی، وضعیت عمل و نظر جراح بستگی دارد.
آیا عمل بینی بدون تامپون عوارض دارد؟
در عمل بینی بدون تامپون، قاعدتا به تشخیص پزشک نیازی به استفاده از تامپون نبوده و عدم استفاده از آن هیچ عوارضی به همراه نخواهد داشت. به عنوان مثال پزشک جراح تشخیص داده است که زیباجو پس از عمل، خونریزی بسیار کمی خواهد داشت و به همین دلیل نیازی به استفاده از تامپون برای جلوگیری از خونریزی نیست.
به طور کلی انتخاب پزشک با تجربه و راهنمایی درست در زمینۀ تامپون بینی، عوارضات استفاده کردن یا نکردن از تامپون را به صفر می رساند.
مراقبت‌ها پس از برداشتن تامپون بینی
برداشتن تامپون به این معنا است که بینی به بهبودی اولیه رسیده و دوران نقاهت وارد مرحله تازه و آسان تری شده است. اما همچنان لازم است که با آگاهی، مراقبت‌های لازم را برای بعد از عمل دنبال کنید.
پس از برداشتن تامپون لازم است که:
- برای رفع تورم، کبودی و جلوگیری از خونریزی کمپرس آب سرد را فراموش نکنید.
- حداقل تا بیست روز از فین کردن بینی خودداری کنید.
- همچنان دستورالعمل پزشک و شست و شوی صحیح بینی را دنبال کنید.
- در کنار شست و شوی بینی، از مرطوب نگه داشتن بینی و استفاده از پماد غافل نشوید.
- سرتان را زیاد پایین نگه ندارید.
- از حرکات ناگهانی و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید.
- مراقب وارد شدن ضربه و صدمۀ احتمالی به بینی باشید.
- داروهای تجویز شده را درست و به موقع مصرف کنید.
- به تغذیۀ سالم، مفید و مناسب اهمیت دهید.
- مصرف نمک را به حداقل برسانید.
- خونریزی و مشکلات احتمالی را با مشورت پزشک درمان کنید.
- مواد غذایی پرنمک مصرف نکنید.
شستشوی بینی بعد از کشیدن تامپون
بعد از برداشتن تامپون بینی، شست و شوی مداوم بینی تا دو ماه لازم است. با شست و شوی بینی زخم ها زودتر التیام پیدا می‌کنند، تورم کاهش می‌یابد و خطر عفونت و… از بین می‌رود.
به علاوه مسیر تنفس باز می‌شود و خشکی بینی و ماندن ترشحات در آن، دردسر ساز نمی‌شود. در ادامه مراحل شستشوی بینی را برای شما توضیح می دهیم. برای دریافت اطلاعات کامل شست و شوی بینی بعد از عمل، خواندن مقالۀ «شست و شوی بینی» را به شما توصیه می‌کنیم.
- از محلول های شستشوی آب نمکی استفاده کنید. آب و نمک، علاوه بر شست و شو و ضدعفونی زخم ها و بینی به کاهش التهاب هم کمک می‌کنند.
- دست ها را بشویید و وسایل شست و شوی بینی را استریل و تمیز نگه دارید.
- سرم شستشو را با استفاده از سرنگ داخل حفره‌ی بینی بریزید.
- هر دو حفرۀ بینی را با دقت، حوصله و به آرامی بشویید.
- در حین شست و شوی بینی، تنفس دهانی داشته باشید و بینی را کامل و با دقت شست و شو دهید.
- برای شست و شو، آب و محلول شست و شو را با فشار زیاد به درون بینی وارد نکنید تا بینی آسیب نبینید.
- بینی را پس از شست و شو به آرامی خشک کنید تا رطوبت باعث ایجاد عفونت و بیماری نشود.
- در صورت دیدن هر گونه مشکل یا علائم عفونت مانند قرمزی، ورم یا درد، حتما با پزشک مشورت کنید.
همه چیز درباره تامپون بینی
در این مقاله، تامپون بینی و انواع آن را معرفی کردیم و مراقبت ها و تاثیرات آن را توضیح دادیم. استفاده از تامپون بینی در کاهش عوارض عمل و بهبودی سریعتر بینی، بسیار مهم و تاثیر گذار است. البته همۀ جراحان بینی لزوما از تامپون استفاده نمی‌کنند و استفاده از تامپون به شرایط بینی بعد از عمل و نظر جراح بستگی دارد. اگر در شناخت و انتخاب پزشک عمل بینی با تامپون یا بدون تامپون سردرگم هستید، مشاوران زیباکس شما را راهنمایی می کنند. برای شروع مشاوره روی دکمه زیر کلیک کنید.
همچنین می توانید در صفحه عمل بینی شیراز برترین و معروفترین جراحان بینی، نمونه کارها و هزینه جراحی آنها را مشاهده کنید.
سوالات متداول
آیا کشیدن مش و تامپون بینی درد دارد؟
اگر برداشتن مش غیر اصولی و بدون آگاهی باشد احتمال درد و خونریزی وجود دارد. اما برداشتن درست و قاعده مند مش و تامپون بینی، با درد چندانی همراه نیست.
احتمال خونریزی «اپیستاکسی» بعد از کشیدن مش بینی وجود دارد؟
بله این احتمال وجود دارد. اندکی خونریزی پس از برداشتن مش طبیعی و قابل کنترل است. چرا که زخم های بینی هنوز کامل التیام نیافته اند. در مواردی که مش و تامپون درست برداشته نشوند هم احتمال خونریزی وجود دارد.
در عمل بینی اسپلینت بهتر است یا تامپون؟
هر دو مفید و مناسب هستند و کاربرد خاص خود را دارند. در این زمینه نظر جراح ملاک است. اسپیلنت ها نسل جدید تامپون بینی هستند و کاربرد اصلی آنها، نگه داشتن تیغه و فرم بینی پس از عمل است.
